سایکوپاتی (Psychopathy) چیست؟
سایکوپاتی (Psychopathy) نیز مانند بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات روانشناسی (مثل خودشیفته، افسرده، اسکیزوفرن) در ادبیات عمومی مانند فحش و ناسزا رد و بدل می‌شود و کمتر کسی به معنا و کاربرد واقعی آن توجه دارد.
آسیب روانی یا سایکوپاتی (به انگلیسی: Psychopathy)، و نیز روان‌آزار یا روان‌آسیب، نوعی اختلال شخصیت است. به علم مطالعه آسیب‌های روانی، آسیب‌شناسی روانی (Psychopathology) گفته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی آسیب روانی، نداشتن حس همدردی\دلسوزی و نداشتن حس پشیمانی (نداشتن عذاب وجدان) پس از انجام کار ناشایست است. این افراد بدون حس ترحم، توانایی آزار دادن دیگران را دارند.
همچنین، معمولاً فرد رفتارهای تکانشی، نداشتن ترس، بی‌احتیاطی، بی‌قیدی و بی‌مسئولیتی و رفتارهای ضد اجتماعی نیز دارد. روان‌آزاری هرچند با اختلال شخصیت ضداجتماعی مشابهت زیادی دارد ولی در طبقه‌بندی‌های گوناگون تفاوت‌هایی دارند.
روان آزاری، نه یک بیماری روانی، بلکه نوعی اختلال عصبی است که ممکن است منجر به رفتارهای ضداجتماعی و گاهی مجرمانه شود.

علائم و نشانه های اختلال سایکوپات
دانشمندان اختلال سایکوپات را مورد بررسی قرار داده‌اند و علائمی را مشخص کرده اند تا به وسیله این علائم بتوان در مورد اختلال سایکوپات اطلاعات بیشتری کسب کرد. برخی از مهم ترین علائم و نشانه های اختلال سایکوپات شامل موارد زیر است:
    رفتار های اجتماعی غیر مسئولانه
    نادیده گرفتن و نقض حقوق دیگران
    عدم توانایی تشخیص درست از غلط
    عدم نشان دادن پشیمانی و همدلی
    علاقه به دروغ گفتن
    تمایل به صدمه زدن به دیگران
    مشکلات زیادی با قوانین
    عدم توجه به ایمنی و عدم قبول مسئولیت

۷ ویژگی یک فرد سایکوپات
 بی توجهی و بی تفاوتی:
منابع علمی و تحقیقات روانشناسان افراد سایکوپات را افرادی بی عاطفه و بی توجه توصیف کرده که قادر به برقراری همدلی با دیگران نیستند. دلایل بیولوژیکی مختلفی در بروز مشکل بی توجهی در افراد نقش دارد.
  احساسات سطحی و کم عمق:
افراد سایکو، به ضعف عواطف دچار هستند که این عواطف در مورد احساسات اجتماعی همچون شرم، گناه و خجالت بیشتر بروز می کند. در واقع این افراد قادر به انجام واکنش های عاطفی مناسب با موقعیت های مختلف نیستند و در این افراد احساس پشیمانی یا شرم به معنی رایج وجود ندارد. این افراد از نظر احساسی سطحی و کم عمق تلقی می شوند و به نداشتن ترس هم شناخته می شوند.
 بی مسئولیتی:
افراد سایکو دارای نشانه هایی از غیر قابل اعتماد بودن دارند و ویژگی هایی مانند بی مسئولیتی از خود نشان می دهند. این دسته از افراد دارای مکانیسم سرزنش بیرونی هستند. این موضوع به این معناست که دیگران را به خاطر مواردی که تقصیر آن ها نیست سرزنش می نمایند. حتی در مواردی که مجبور به قبول گناه خود شده‌اند نیز احساس شرم ندارند و رفتار های آینده خود را تغییر نمی دهند.
 ارتباطات غیر صمیمانه:
به طور رایج گفته می شود که افراد مبتلا به اختلال سایکوپات ارتباط صمیمانه ای ندارند و نقل می کنند که زبان این افراد شیرین اما فاقد صحت و سلامت می باشد. یکی از اهداف این افراد برای برقراری دوستی و ارتباط با دیگر افراد، برقراری ارتباط با دیگران به منظور سود و یا لذت شخصی است.
  اعتماد به نفس بیش از حد:
یکی از مهم ترین ویژگی افراد روان ستیز، اعتماد به نفس بیش از حد و یا خود بزرگ بینی می باشد. این افراد در هنگام برقراری ارتباط با دیگران رجز خوانی می کنند و در سخنان این افراد تعریف های غیر واقعی دیده می شود.
 خودخواهی:
از دیگر ویژگی های بارز این افراد می توان به خودخواهی و یا خود محوری مرسی اشاره نمود. این افراد در عشق ورزیدن به دیگران ناتوان می باشند که به علت خودخواهی این افراد می باشد.
 علاقه به بروز خشونت:
با توجه به تست های گرفته شده از این افراد، به عمل آمده است که در برابر نا امیدی سطح تحمل پایینی دارند و در برابر پرخاش و رفتار های خشونت آمیز، تحملی از خود نشان نمی دهند. بلکه افرادی بسیار تحریک پذیر و پرخاشگر هستند که سبب می شود در سابقه این افراد درگیری های زیادی ذکر شده باشد.

تفاوت سایکوپاتی و سوسیوپاتی
سوسیوپات‌ها نیز نیز مانند سایکوپات ها یک نوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی به حساب می آیند. اما معنا این دو کاملا یکی نیست. سوسیوپات ها ممکن است حتی وابستگی احساساتی نیز داشته باشند. هرچند درک این موضوع برای آن ها دشوار است. اما آن ها این مفهوم را حس می کنند. این درحالی است که افراد سایکوپاتی به صورت ذاتی هیچ احساسی ندارند. افراد سوسیوپات درواقع از نفس عمل کار خود اطلاع دارند و می دانند عمل آن ها اشتباه است، اما آن را توجیه می کنند. در حالی که سایکوپات ها هیچ درکی از پشیمانی و یا اشتباه بودن کار خود ندارند. به همین دلیل است با وجود اینکه هردوی این اختلالات بیان کننده یک شخصیت جامعه ستیز است، اما باز هم افراد سایکوپات ممکن است در مقابل افراد سوسیوپات محبوب تر به نظر برسند.

علت ایجاد اختلال شخصیت سایکوپاتی
اگر چه روانپریشی به صورت علمی وجود ندارد و تحقیقات در خصوص این اختلال همچنان در حال گسترش است، اما می توان گفت علاوه بر عوامل محیطی، عوامل روانی، بیولوژیکی و ژنتیکی نیز در ابتلا به این نوع اختلال شخصیت موثر است. افراد افرادی از خانواده درجه یک شما به ای اختلا مبتلاست، احتمال آنکه سایر افراد خانواده هم به آن مبتلا باشند، بسیار بالاست. اما در کل می توان گفت میزان شیوع آن در جامعه کم است. به شکلی که ۳ درصد از مردان و ۱ درصد از زنان ددر جامعه به این اختلال مبتلا هستند. اما طبق تحقیقات صورت گرفته در افراد زندانی، چیزی بیش از نصف جمعیت آماری آن ها را سایکوپات ها تشکیل می دهند. چرا که خشونت را می توان به عنوان یکی از علائم این اختلال در نظر گرفت.
از جمله  شخصیت های معروف برای درک عمیق تر شما از مفهوم سایکوپاتی می توان به شخصیت جوکر اشاره کرد. علائم این افراد در کودکی آغاز می شود در بزرگسالی نمود بیشتری پیدا می کند و به نوعی با محرک های بیرونی تشدید می شود.

چگونگی برخورد با فرد مبتلا به سایکوپات
در مواجه با افرادی که به سایکوپات یا اختلال ضد اجتماعی مبتلا هستند، باید به مواردی که در ادامه اشاره می کنیم، توجه داشت.
1- دوری کردن از افراد سایکوپات
همه افراد باید از کسانی که دارای سایکوپات هستند، دوری کنند. حتی شرکت ها نیز نباید چنین افرادی را استخدام کنند. بهتر است شرکت ها برای استخدام در مصاحبه های دقیق، افراد را که احتمال سایکوپاتی دارند، استخدام نکنند.
این افراد به راحتی در رزومه خود دروغ می گویند؛ بنابراین باید یک مصاحبه دقیق با آنها انجام دهید.
2- شناسایی نقاط ضعف خود
سایکوپات ها افرادی هستند که به سرعت نقاط ضعف افراد را شناخته و از آن روش به فرد آسیب می زنند. بنابراین شما باید تمام نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و روی آن کار کنید و اجازه ندهید تا این افراد از این روش سعی در آزار شما داشته باشند.
3- اهمیت به عمل، نه به واژه ها
سایکوپات ها افرادی چرب زبان و دروغ گو هستند؛ بنابراین به عذرخواهی ها، دلیل تراشی ها و دروغ های آنها توجه نکنید و تنها عملکرد آنها را ارزیابی کنید.
4- روابط مستحکم دوستی و کاری
در کار و روابط دوستی چنان نام نیکی از خود بگذارید که دروغ پردازی ها و فرافکنی های این افراد نتواند در روابط دوستی یا همکاری شما با دیگران خدشه ای وارد کند.
معمولا سایکوپات ها سعی می کنند تا با پخش اطلاعات کاذب، دروغگویی و… افرادی را که سد راهشان هستند، از میان بردارند و یا روابط صمیمانه دیگران را خراب کنند.
5- توافق برد – برد
سایکوپات ها افرادی هستند که فقط به برد فکر می کنند؛ بنابراین بهتر است به جای مقابله با آنها یک سناریوی برد – برد به آنها پیشنهاد کنید.

روش های درمان اختلال سایکوپات
درمان این اختلال، فرایند زمان بر و دشوار است. اما در موارد زیادی که فرد تحت نظر پزشکان و روانشناسان با تجربه به درمان خود ادامه داده باشد، این مشکل تا درصد قابل قبولی برطرف می شود. درمان هر فرد با توجه به شرایط و شدت علائم وی تعیین می گردد.
یکی از بهترین درمان های این افراد، کمک گرفتن از روان درمانی است که به آن گفتگو درمانی نیز گفته می شود. به این افراد می بایست در زمینه مدیریت خشم و خشونت، درمان سو مصرف الکل و مواد و… اطلاعات کاربردی داد. همچنین روان درمانی تحلیلی تاثیر مثبتی بر سلامت روانی افراد سایکوپات خواهد گذاشت اما در صورتی که این علائم شدید باشد، نیاز به درمان های پیشرفته تری خواهد بود.
دارو درمانی یکی از این موارد ذکر شده است که بسیاری از روان پزشکان در کنار روان درمانی از این گزینه استفاده به عمل می آورند. البته باید این نکته را مد نظر داشت که هیچ دارویی به طور مستقیم روی درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی تاثیر نمی گذارد. بلکه پزشکان از دارو ها برای کنترل علائمی همچون اضطراب و یا افسردگی استفاده می کنند. مصرف دارو باید تحت نظر یک پزشک با تجربه و ماهر باشد تا احتمال سو استفاده فرد از دارو را به حداقل برساند.

_________________________________________________________

مقالات دیگر