افرادیکه در رشته پزشکی تحصیل کرده اند برای گرفتن تخصص باید یک فیلد برای خود انتخاب کنند. در میان تخصص های پزشکی با دو رشته مواجه می شویم یکی تخصص اعصاب و روان(روانپزشکی) و دیگری تخصص مغز و اعصاب(نورولوژی) .
برای بررسی و دریافتن تفاوت بین روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب، ابتدا با هریک به اختصار آشنا می شویم.

کار متخصص اعصاب و روان یا روانپزشک چیست؟
کار یک روانپزشک این است که با تجویز دارو علائم رفتاری و احساسی ناشی از عدم تعادل شیمیایی در مغز را بهبود ببخشد. کلیه ی افرادی که از نظر مغزی سالم هستند اما علائم روانی دارند بایستی به یک روانپزشک مراجعه کنند.
مشکلاتی مثل خواب، توهمات، مشکلات حافظه، اختلالات روانی چون بوردرلاین یا نوسانات خلقی، دوقطبی، افسردگی های شدید، اضطراب و … همه توسط روانپزشک و در کنار آن روانشناس حل می شود.
وظایف روانپزشک بصورت زیر است:
ارزیابی عملکرد ذهنی: سوال کردن در مورد حالات، عواطف و رفتارهای بیمار و گرفتن تست های شخصیتی برای ارزیابی بهتر.
تدوین برنامه های درمانی: بسته به شرایط بیمار، روانپزشک دارو یا رفتار درمانی را تجویز می کند.
همکاری با درمانگران: از انجاییکه دارودرمانی به تنهایی جواب نمی دهد روانپزشکان برای بهبود وضعیت روحی روانی بیمار آنها را به یک درمانگر یا روانشناس ارجاع می دهند.
تحقیق در مورد داروها: یک روانپزشک موظف است در مورد داروهای جدید تحقیق کند و بهترین انها را بر اساس مشکل بیمار تجویز نماید.
ردیابی پیشرفت بیمار: روانپزشک باید در دراز مدت میزان پیشرفت و بهبود بیماران را مورد بررسی قرار دهد تا در صورت عدم بهبود روش های دیگری را برای درمان برگزیند.

کار متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست چیست؟
از انجاییکه انسان در سرتاسر بدن خود اعصاب دارد متخصصان مغز و اعصاب به افرادیکه درگیر هر نوع درد، ناراحتی یا ضعف در بدن هستند کمک می کند اما فوکوس اصلی آنها بر روی مغز و ستون فقرات است.
متخصص مغز و اعصاب ابتدا علائم بیمار را ارزیابی می کند و برای تشخیص بهتر برای بیمار اسکن هایی مثل VNG,MRI,MRA,EEG می نویسند.همچنین برای شناسایی ناهنجاری های اعصاب و عضلات از آزمایشی بنام EMG استفاده می نماید.
سپس برای تسکین درد بیمار و بهبود آن دارو تجویز می کنند.
متخصصان مغز و اعصاب بیماری هایی مثل سرگیجه، میگرن، بی حسی بدن، لرزش و ضعف عضلانی، مشکلات بینایی، ضربه مغزی، صرع، سکته مغزی و … را درمان می نمایند.

تفاوت زمینه کاری روانپزشک و نورولوژیست
زمینه کاری عصب شناسان و نیز روانپزشکان هردو در حوزه بیماری های ذهنی می باشد. با این حال نقش متخصصان مغز و اعصاب در بیماری های فیزیکی و نیز روانپزشکان اختلالات روانی بیشتر است. به طوری که اختلالات فیزیکی مغز مربوط به متخصص اعصاب بوده و روانپزشکان به بررسی علائم رفتاری و احساسی فرد می پردازند. علائمی که در نتیجه عدم تعادل شیمایی در مغز و نیز چالش های زندگی خود را نشان می دهند.

تفاوت تحصیلات روانپزشک و متخصص اعصاب و روان
پیش نیاز هر دو رشته، این است که شما عزیزان مدرک از دنشکده پزشکی را بدست آورده باشید. حال برای متخصص مغز و اعصاب شدن دانشجو باید پس از دانشکده در دوره ای چهار ساله به نام دوره رزیدنتی مغز و اعصاب شرکت کند. به طوری که طبیبان و متخصصان مجرب مغز و اعصاب به آموزش این افراد بپردازند. روانپزشک نیز در یک دوره چهار ساله رزیدنتی روانپزشکی یا اعصاب و روان شرکت می کند. اما کار کردن این ها به طور خاص فقط با روانپزشکان دارای مجوز می باشد.

اشتراکات روانپزشکی و تخصص مغز و اعصاب
روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب ممکن است بیماری‌های تقریباً یکسانی را درمان کنند،
در برخی موارد در بیماران علایمی وجود دارد که امکان درمان آن توسط متخصص مغز و اعصاب و روانپزشک امکان پذیر است. مشاهده می‌کنیم که دربعضی بیماران در شرایطی قرار دارند که هر دو متخصص به شکل یک تیم با همدیگر همکاری می‌کنند. این علایم شامل موارد زیر است:
       مشکلات خواب
       توهمات
       مشکلات حافظه
       خستگی
       گیجی

چه وقت به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنم؟
معمولاً متخصصان مغز و اعصاب می‌توانند بیمارانی را که دارای هر نوع علایم در سیستم عصبی خود هستند درمان کنند. با توجه به اینکه سیستم عصبی در همه قسمت‌های بدن انسان‌ها وجود دارد متخصصان مغز و اعصاب می‌توانند به بیمارانی که در هر بخش از بدن خود احساس ناراحتی دارند کمک کنند. اما تمرکز آن‌ها به شکل معمول بر روی ستون فقرات و مغز بیماران می‌باشد.
موارد زیر به عنوان مشکلاتی هستند که افراد می‌توانند برای درمان آن‌ها به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند.
    سرگیجه
    درد
    سردرد و میگرن
    بی‌حسی و گزگز
    لرزش و ضعف عضلانی
    مشکلات بینایی
    آسیب مغزی
    تشنج
    صرع
    سکته مغزی

چه وقت به روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان مراجعه کنم؟
روانپزشکان به شکل معمول تمرکز خود را بر درمان بیماری‌هایی می‌گذارند که بر احساس و نحوه تفکر آن‌ها تأثیر می‌گذارد. روانپزشکان به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند در کنار عملکردهای فیزیکی فرآیندهای ذهنی خود را نیز بهبود ببخشند. در ادامه قصد داریم به مواردی اشاره کنیم که برای درمان آن‌ها باید به روانپزشک مراجعه کنیم:
        اعتیاد
        اختلالات تغذیه و اشتها
        افسردگی
        اضطراب
        نوسانات خلقی
        آسیب روحی ناشی از جدایی
        روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی
        اختلالات رشدی
        ضربه عاطفی

_________________________________________________________

مقالات دیگر